İnsanlarda hastalık riskini artıran ve hastalıkların hızlı şekilde yayılmasına neden olan en önemli etken mikroplar. Dolayısıyla mikroplar hakkında bilgi sahibi olmak ve gerekli önlemleri alarak hastalıklara karşı korunmak gerekiyor. Peki mikrop nedir ve mikroplardan korunmak için yapılabilecekler neler?
Mikrop Nedir?
Mikroorganizma olarak da adlandırılan mikrop gözle görülemeyen, yalnızca mikroskop altında görülebilen parazit, virüs ve bakterilerin genel adıdır. Mikrop her ne kadar hastalıklar ile ilişkilendirilmiş bir kavram olsa da aslında böyle değildir. Yani insan sağlığı için tehdit oluşturan mikroplar olmakla birlikte insan sağlığı için yararlı olan mikroplar da bulunur. Grip virüsü gibi bazı mikroplar insanlarda hastalığa neden olur ve bu yüzden zararlıdır. Fakat bazı mikrop türleri yiyeceklerin ve içeceklerin mayalanmasında kullanılabilir. Örneğin mikrop olarak nitelenen laktik asit bakterileri yoğurt yapımında kullanılır.
Bakteri ve benzeri tek hücreli mikroorganizmalar bölünerek çoğalabilir. Ayrıca mikroplar mayalanma, sporlaşma, cinsel üreme ve horizontal gen aktarımı gibi yöntemlerle de çoğalabilir. Peki mikrop türleri nelerdir ve mikroplarla ilgili nelere dikkat etmek gerekir?
Mikrop Türleri Nelerdir?
Mikroskobik yaşam formları olan mikroplar çok fazla türde var olmakla birlikte 5 ana grupta sınıflandırılır. Bunlar bakteriler, arkealar, protistler, mantarlar ve virüslerdir.
Antibakteriyel ürünler, bakterilerin büyüme ve üreme yeteneklerini azaltmadaki başarısı sebebiyle hijyen ve enfeksiyon gerektiren hemen her alanda kullanılabilir. Örneğin; antibakteriyel sıvı sabun, gün içinde sık sık farklı yüzeylere temas eden ve hastalık taşıma riski yüksek olan ellerin temizliğinde oldukça etkilidir. Düzenli kullanımda, eldeki bakteri miktarını ciddi miktarda azaltarak yeme-içme gibi günlük aktivitelerin sağlıklı koşullar altında yapılmasına yardımcı olabilir. Benzer şekilde antibakteriyel ıslak mendil gibi yüzey ve cilt temizliğinde kullanılan ürünler ise özellikle lavabo ve tuvalet gibi alanlarda kullanıcıya ekstra hijyen sağlayarak, bu ortamlardaki zararlı mikroorganizmaları büyük ölçüde yok edebilir.
Bakteriler
Tek hücreli ve prokaryotik hücre yapısına sahip olan mikroorganizmalar bakteri olarak adlandırılır. Bazı bakteriler çeşitli enfeksiyonlara neden olarak insanları hasta edebilir. Bazı bakterilerin ise sindirim sistemine yardımcı olmak gibi faydaları bulunur.
Arkealar (Arkea Bakterileri)
Tıpkı bakteriler gibi tek hücreli olan ve prokaryotik bir hücre yapısı bulunan arkealar pek çok farklı formda bulunabilir. Çok soğuk, çok sıcak ya da çok asidik olan ekstrem koşullarda yaşayabilirler.
Protistler
Ökaryotik hücre yapısına sahip tek hücreli mikroorganizmalar olan protistler algleri, amipleri ve kamçılıları içerir. Bu tür mikroplardan bazıları diğer organizmalar tüketerek hayatta kalırken bazıları ise fotosentez yapabilirler.