Mikroorganizma, gözle görülemeyecek kadar küçük boyuttaki canlıları temsil eden bir terimdir ve bakteri, virüs, alg veya mantar gibi çok çeşitli organizmaları kapsar. Mikroskop altında incelenebilen bu canlılar genellikle sağlığa zararlı olmakla birlikte, kimi zaman hayatın devamlılığı adına büyük önem taşır. Bu nedenle “zararlı ve faydalı mikroorganizma nedir?”, “mikroorganizma kullanım alanları nelerdir?” yanıtlanması gereken sorular arasındadır.
Mikroorganizma Nedir? Mikroptan Farkı Nedir?
Mikroorganizma kavramı, mikroskobik boyuttaki farklı organizmaları ifade etmek için kullanılır. Sıklıkla mikropla karıştırılan mikroorganizmalar, aslında çok daha geniş bir yelpazeye yayılır. Bakteriler, algler, mantarlar ve virüsler farklı mikroorganizma çeşitleri arasında iken; mikroplar genellikle insan sağlığına zararlı bakterilerden oluşur. Özetle; mikrop hastalık yapıcı organizmaları tanımlayan daha dar kapsamlı bir kavramken, mikroorganizma zararlı veya faydalı organizmalardan oluşur.
Mikroorganizma Özellikleri Nelerdir?
Hayatın pek çok alanında karşılaşılan mikroorganizmalar, sahip oldukları bazı özellikler ile diğer organizmalardan ve canlılardan ayrılırlar. Bu nedenle “mikroorganizma nedir?” sorusu, aşağıdaki özellikler üzerinden yanıtlanabilir:
● Mikroorganizmalar, çıplak gözle görülemeyecek kadar küçük yapıdadırlar ve genellikle mikrometre ölçü birimiyle ifade edilirler.
● Prokaryot (tek hücreli) veya ökaryot (çok hücreli) olabilirler. Virüs gibi türler ise hücresel yapısı olmayan türleri de bulunur.
● Mikroorganizmaların beslenme şekli birbirinden farklıdır. Kimi türler fotosentez yaparken, kimileri organik maddeleri sindirir, kimileri ise konakladığı canlıdan faydalanarak beslenir.
● Bölünerek, sporla veya enfeksiyon yoluyla çok kısa sürede çoğalabilir ve bir anda bulundukları ortamı tamamen ele geçirebilirler.
● Mikroorganizmaların sıcaklık, nem, tuzluluk ve pH gibi çevresel koşullara toleransı yüksektir.
Tek hücreli mikroorganizmaların tarihi 3-4 milyar yıl öncesine kadar uzanır, bu nedenle sonraki dönemde evrimleşerek çeşitlenen mikroorganizmaların büyük çoğunluğu ilk canlı türleri arasında yer alır. Bu canlıların günümüzdeki özelliklerini yakından tanımak, farklı çeşitlerine aşina olmak, gerekli önlemleri zamanında alarak yaşam koşullarını iyileştirmeye yardımcı olabilir.