Sık sık el yıkamak, enfeksiyonlardan korunma ve hastalıkların bulaşma riskini önleme adına en etkili yöntemdir. Bu basit eylem doğru ve olması gerektiği gibi yapıldığında, insan sağlığını ciddi tehlikeye sokan virüs ve bakteri gibi zararlı organizmaların çoğalmasını engeller. Kimi zaman ihmal edilse de el yıkamak, yaşam şartlarını iyileştirmede büyük önem taşır. Peki el temizliği nasıl yapılmalıdır ve hangi durumlarda gereklidir?
Ellerin Ne Zaman Yıkanması Gerekir?
Eller, gün içinde farklı yüzeylere, dokulara ve kişilere temas halinde olduğundan hastalık ve enfeksiyon yayılımında oldukça etkili uzuvlardır. Etraftaki mikrop ve bakteriler el yoluyla başka yüzeylere taşınabilir, kişilere aktarılabilir veya ağız ve burun üzerinden vücuda girerek çeşitli hastalıklara neden olabilir. Bu nedenle el temizliğinin sağlık açısından önemi fazlasıyla yüksektir ve özellikle şu gibi durumlarda el hijyeni gerektiği gibi sağlanmalıdır:
● Yemek hazırlık ve yeme işlemlerinden önce ve sonra
● Hasta bakımı ve yara tedavisi öncesi ve sonrası
● Başka insanların sık dokunduğu kapı kolu, alışveriş arabası ve kamusal yüzeylere temas ettikten sonra
● Hastane, mağaza, iş yeri gibi kalabalık ortamlara girdikten sonra
● Kontakt lens takıp çıkarırken işlem öncesi ve sonrasında
● Bir hayvana, hayvan yemine veya dışkısına dokunduktan sonra
● Tuvalet kullanımından sonra
● Bebek bezi veya kadın pedi değişiminden önce ve sonra
● Öksürme ve hapşırma sırasında burna temas ettikten sonra
● Çöp attıktan sonra
Genel olarak başkalarının dokunduğu yüzeylere temas ettikten veya hastalık taşıyıcı etkisi olan alanlarda bulunduktan sonra el hijyeninin sağlanması gerekir. Ek olarak kişinin hasta olması halinde bu hastalık veya enfeksiyonu daha fazla kişiye bulaştırmaması için hemen her eyleminden sonra dokunduğu yüzeylere ve el temizliğine dikkat etmesi de oldukça önemlidir. El temizliğine karşı bilinç kazanılması ve hijyenin yeterli sıklıkla yapılması sayesinde toplum sağlığı büyük ölçüde iyileştirilebilir ve mikrop, virüs, bakteri yayılımı sınırlandırılabilir.
El Yıkama Adımları
Gün içinde sık sık kirlenen elleri temizlemenin en iyi yolu su ve sabunla yapılan yıkama işlemidir fakat antibakteriyel sabunların klasik sabunlara göre mikrop öldürme etkisi çok daha yüksektir. Bu nedenle el temizliğinde hangi ürünler kullanılmalıdır bütün detaylarıyla araştırılması gerekir, aksi halde yıkama sonrası bile elde yeterli hijyen sağlanamayabilir. Yeterli temizleyicilik etkisine sahip bir ürünün maksimum etki gösterebilmesi için doğru el yıkama adımları şu şekildedir:
● Eller su altında iyice ıslatılır.
● Sabun veya yıkama jeli uygulanır ve iyice köpürtülür.
● Eller en az 20 saniye boyunca kuvvetle ovulur; bu esnada parmak araları, tırnaklar ve bileklerin temizlendiğinden emin olunur.
● Köpürtülen bütün yüzeyler su altında iyice durulanır.
● Temiz ve yumuşak bir havlu yardımıyla veya hava kurutucularıyla eller kurutulur.
Özellikle tuvalet sonrası ellerdeki mikrop ve bakterilerin iyice temizlenmesi hastalık yayılımını önleyen en önemli etmendir. Her bireyin, ev veya ortak tuvalet kullanımından sonra eller nasıl temizlenmelidir öğrenmesi ve antibakteriyel özellikli ürünler yardımıyla gerekli hijyeni sağlaması ekstra önem kazanır.
El Temizliğinde Kullanılan Ürünler
El yıkamak, el hijyeninin en kolay ve etkili yöntemi olsa da özellikle dışarıda geçirilen vakit boyunca elleri düzenli yıkamak mümkün olmayabilir ve bu durum yetersiz hijyen sebebiyle enfeksiyon riskini artırabilir. Pratik kullanımıyla öne çıkan el temizlik ürünlerinden bazıları şunlardır:
● Antibakteriyel ıslak havlu
● Dezenfektan jel
● Dezenfektan sprey
Hastalık yayılımını önlemede yüksek etkiye sahip olan bu ürünler bebek ve çocukların hijyene teşvik edilmesi açısından da yararlıdır. Farklı yüzeylere temas eden çocuklarda ve bebeklerde el temizliği nasıl yapılır bilinmesi, hem sağlıklı gelişime hem de riskli durumların zamanında engellenmesine yardımcı olabilir. Bu nedenle çocuk cildine ve kullanım amacına uygun el temizlik ürünlerinin düzenli olarak kullanılması, atlanmaması gereken temel hijyen adımıdır.